Dowód z opinii biegłego w sprawach o przeniesienie odpowiedzialności członka zarządu
W mojej ocenie dowód z opinii biegłego w postępowaniu o prześnieniu odpowiedzialności za zobowiązania spółki kapitałowej jest jednym z najważniejszych, jeżeli nie najważniejszym dowodem, jaki może zostać zgłoszony i przeprowadzony oraz zasadniczo wpłynąć na przebieg procesu.
Poniżej postaram się omówić szereg aspektów związanych ze wskazanym środkiem dowodowym.
Zasadniczo dowód z opinii biegłego sądowego powinien zostać zawnioskowany przez Pozwanego, gdyż Powód wykazując w pozwie wszystkie przesłanki warunkujące przeniesienie odpowiedzialności z art. 299 k.s.h. na przeciwnika procesowego przenosi ciężar dowodowy ekskulpacji. Dopuszczenie wskazanego dowodu jest możliwe z urzędu, jednak jest to sytuacja wyjątkowa, która poruszę w osobnym poście. W 99% spraw brak stosownego wniosku przesądza właściwie o pominięciu tej okoliczności przez skład orzekający. Pamiętajmy przy tym, iż powództwo na podstawie art. 299 k.s.h jest rozpoznawane przez wydziały gospodarcze sądów, co przesądza o większej rygorystce wobec stron postępowania. W konsekwencji wskazanie wniosku dowodowego powinno nastąpić w pierwszym piśmie pozwanego w sprawie, tj. odpowiedzi na pozew lub w sprzeciwie od nakazu zapłaty (w zależności od praktyki danego Sądu, gdyż w przedmiotowych sprawach zdarza się wydawanie nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym). W przeciwnym razie możemy narazić się na zarzut spóźnionego wniosku z art. 207 §6 k.p.c. oraz liczyć z jego ewentualnym oddaleniem.
Wniosek o dopuszczenie i przeprowadzenie opinii biegłego zasadniczo służy do wykazania przesłanek z art. 299 §2 k.s.h. Zgodnie z powyższą normą, m.in. „(…)Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody”. Opinia biegłego ma więc udowodnić zaistnienie przesłanek, które pogrubiłem w poprzednim zdaniu. Powyższemu służy odpowiednie sprecyzowanie tezy dowodowej wniosku, która nie powinna być ani zbyt wąska, ani zbyt ogólna. Zasadnicze znaczenie ma ustalenie przez biegłego dnia, w którym powinien zostać złożony wniosek o ogłoszenie upadłości oraz czy w ogóle podstawy do ogłoszenia wystąpiły. Istotnym elementem jest również przesłanka braku szkody wierzyciela, w której przedmiocie również winien wypowiedzieć się biegły, odpowiadając na pytanie, czy w ogóle możliwym było zaspokojenie się wierzyciela.
Ustalenie powyższych przesłanek jest właściwie niemożliwe innymi dowodami, bowiem powyższe okoliczności wymagają wiadomości specjalnych. Przynajmniej takie jest stanowisko większości sądów. W mojej ocenie można próbować wykazać je dokumentami księgowym w postaci bilansów, jednak Sądy są w tym zakresie zachowawcze i nie chcą samodzielnie oceniać wskazanych dokumentów. W mojej ocenie jest to błędna praktyka, gdyż ocena czasu właściwego do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest możliwa choćby na podstawie dokumentów księgowych w kontekście art. 11 ust. 3 ustawy prawo upadłościowe, z uwzględnieniem wartości wskazanych w bilansach spółki.
 |
| Fragment uzasadnienia w sprawie o ustalenie odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. |
We wniosku o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego należy wskazać specjalność biegłego, którą oznacza się na kilka sposobów. W tym celu najlepiej prześledzić listę biegłych Sądowych prowadzona przez Prezesa Sądu Okręgowego, przed którym sprawa się toczy. W praktyce jest to biegły z zakresu księgowości i rachunkowości bądź biegły rewident.
Wniosek z opinii biegłego sadowego kosztuje. W przypadku spraw z art. 299 k.s.h. jest to pokaźna kwota, zaś zaliczkę będziemy musieli zapłacić jeszcze przez dopuszczeniem wskazanego dowodu. Jest to kwota rzędu 1000-2000 zł, którą należy wyłożyć najczęściej w przeciągu dwóch tygodni. Oczywiście jest możliwość zgłoszenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w zakresie zaliczki.
Poza niewątpliwą wartością merytoryczną, jaką niesie za sobą opinia biegłego korzyścią płynąca z jej powołania jest również czas. Sporządzenie opinii przez biegłego trwa około roku. Od opinii zasadniczej składa się zarzuty, następnie można wezwać na rozprawę biegłego w celu odebrania ustnej opinii uzupełniającej.
Pozdrawiam
Tomasz Duda
Komentarze
Prześlij komentarz